Η 21η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης (ΔΕΒΘ), η κορυφαία γιορτή του βιβλίου στην Ελλάδα, ολοκληρώθηκε με εντυπωσιακή επιτυχία, συγκεντρώνοντας πλήθος επισκεπτών, επαγγελματιών του βιβλίου και φίλων της ανάγνωσης. Από τις 8 έως τις 11 Μαΐου 2025, το Διεθνές Εκθεσιακό Κέντρο ΔΕΘ-Helexpo πλημμύρισε από λέξεις, ιδέες και ανθρώπους όλων των ηλικιών, που έδωσαν δυναμικά το παρών σε περισσότερες από 450 εκδηλώσεις.
του Χρήστου Τζαφόλια*
Η διοργάνωση πραγματοποιήθηκε, για πρώτη φορά, υπό την αιγίδα του νέου φορέα, του Ελληνικού Ιδρύματος Βιβλίου και Πολιτισμού (ΕΛΙΒΙΠ), και έδωσε σαφές στίγμα στρατηγικού σχεδιασμού, εξωστρέφειας και καινοτομίας.
Η φετινή ΔΕΒΘ φιλοξένησε πάνω από 1.000 Έλληνες και ξένους ομιλητές, 400 εκθέτες από την Ελλάδα και το εξωτερικό, 14 αίθουσες εκδηλώσεων και 16.000 τ.μ. πολιτιστικής δραστηριότητας. Εκατοντάδες χιλιάδες επισκέπτες, από σχολεία, οικογένειες, νέους, επαγγελματίες και απλούς λάτρεις του βιβλίου, κατέκλυσαν τον χώρο.
Η ψηφιακή εγγραφή επισκεπτών στην πλατφόρμα της ΔΕΒΘ εφαρμόστηκε φέτος πιλοτικά, με μεγάλη συμμετοχή και θετική ανταπόκριση. Φοιτητές του Τμήματος Επικοινωνίας του ΑΠΘ συνεργάστηκαν ενεργά στον σχεδιασμό, γεφυρώνοντας την έκθεση με τη νέα γενιά και φέρνοντας «νέο αίμα» στον θεσμό.
Στις αίθουσες, στα περίπτερα, στις σκηνές και στους διαδρόμους κυριάρχησε η ανθρώπινη παρουσία, η διάθεση για μάθηση, διάλογο και σύνδεση. Όπως εύστοχα δήλωσε επισκέπτης της έκθεσης: «Μπορεί να ήρθαμε για τα βιβλία, αλλά φεύγουμε γεμάτοι από ανθρώπους».
Η φετινή ΔΕΒΘ ξεπέρασε τα στενά όρια του εκθεσιακού χώρου και διείσδυσε στην καρδιά της Θεσσαλονίκης. Από το αεροδρόμιο ως το δημαρχείο, με κουίζ, playlists, δημιουργικές δράσεις στα social media και τη συμμετοχική πρωτοβουλία «Το βιβλίο μου, βιβλίο σου», η έκθεση έγινε αφορμή για κοινωνική σύνδεση και συλλογή βιβλίων για τη βιβλιοθήκη της ΧΑΝΘ.
Με κεντρική θεματική την (Α)νθρώπινη δημιουργικότητα και την τεχνητή νοημοσύνη, η έκθεση άνοιξε έναν πολυφωνικό και επίκαιρο διάλογο γύρω από τις προκλήσεις και τις δυνατότητες του ψηφιακού κόσμου. Συγγραφείς, επιστήμονες, εκδότες, ακαδημαϊκοί και αναγνώστες από την Ελλάδα και το εξωτερικό συμμετείχαν σε συζητήσεις που άγγιξαν ευαίσθητα θέματα όπως ο ψηφιακός εγγραμματισμός, η εκπαίδευση, η γυναίκα και ο φεμινισμός, η μετανάστευση, η βία, η λογοτεχνία και η μετάφραση.
Τιμώμενη χώρα ήταν η Ιταλία, με σημαντικές παρουσίες συγγραφέων και εκδοτικών οίκων που ανέδειξαν τις διαχρονικές αλλά και σύγχρονες πολιτισμικές γέφυρες μεταξύ των δύο χωρών.
Το περίπτερο 13 μεταμορφώθηκε σε έναν πολύχρωμο, γεμάτο ενέργεια χώρο αφιερωμένο στα παιδιά και στους εφήβους. Θεατρικά δρώμενα, μουσικοκινητικές παραστάσεις, διαδραστικά εργαστήρια, αφηγήσεις, ακόμα και… βόλτες στο διάστημα, προσέφεραν ένα μοναδικό ταξίδι στη φαντασία και στη μάθηση.
Μέσα σε μόλις δύο ημέρες, 2.500 μαθητές από 57 σχολεία επισκέφθηκαν την έκθεση, ενώ χιλιάδες ακόμη παιδιά συμμετείχαν το τετραήμερο, μαζί με οικογένειες και εκπαιδευτικούς. Η παρουσία τους προσέδωσε στο φεστιβάλ ζωντάνια, ελπίδα και διαγενεακή σύνδεση.
Στο πλαίσιο της έκθεσης πραγματοποιήθηκε για 3η συνεχόμενη χρονιά το πρόγραμμα fellowship για επαγγελματίες του βιβλίου, με 30 συμμετέχοντες από 200 υποψήφιους παγκοσμίως. Η ΔΕΒΘ αποδεικνύεται πλέον σημείο αναφοράς στον χώρο της διεθνούς εκδοτικής αγοράς, με νέες συνεργασίες να δρομολογούνται με χώρες όπως η Ιταλία, η Γαλλία και η Νορβηγία.
Η 21η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης 2025 απέδειξε ότι το βιβλίο δεν είναι απλώς πολιτιστικό προϊόν – είναι εμπειρία, επαφή, προοπτική. Και είναι εδώ για να μας θυμίζει ότι ακόμη και στην εποχή της τεχνητής νοημοσύνης, η (Α)νθρώπινη δημιουργικότητα παραμένει η ισχυρότερη δύναμη.
*ο Χρήστος Τζαφόλιας είναι μέλος του Δ.Σ.
της Ένωσης Ανταποκριτών Ελληνικού Τύπου Εξωτερικού
