Η Μπλε πολυκατοικία είναι μια από τις παλαιότερες πολυκατοικίες της Αθήνας και αποτελεί σταθμό στην ιστορία της ελληνικής αρχιτεκτονικής.
Κατασκευάστηκε την περίοδο 1932-1933 για λογαριασμό της οικογένειας Αντωνόπουλου (που είχε τεχνικό γραφείο) από τον αρχιτέκτονα Κυριάκο Παναγιωτάκο (1902 – 1982) και βρίσκεται στην διασταύρωση των οδών Αραχώβης και Θεμιστοκλέους στην περιοχή των Εξαρχείων, δεσπόζοντας πάνω από το βόρειο τμήμα της πλατείας.
Τη δεκαετία του ’30, στα Εξάρχεια, υπήρχαν χωματόδρομοι, μικρομάγαζα, ισόγεια ή διώροφα κεραμοσκεπή νεοκλασσικά, και η περιοχή είχε τη χαρακτηριστική ατμόσφαιρα της γειτονιάς.
Η μπλε πολυλκατοικία βρίσκεται στους πρόποδες του λόφου Στρέφη ενώ έχει θέα και προς τον Λυκαβηττό. Το όνομά της οφείλεται στο αρχικό της μπλε χρώμα που επιμελήθηκε ο γνωστός ζωγράφος Σπύρος Παπαλουκάς.
Πρόκειται ουσιαστικά για δύο κτήρια, με διαφορετικές εισόδους, που ενώνονται μεταξύ τους μέσω του δώματος και του φωταγωγού.
Υπήρχαν μαγαζιά στο ισόγειο, όπως το FLORAL (με υπότιτλο τότε Patisserie de Luxe), υπόγεια τεράστια, αίθουσα εκδηλώσεων και συναθροίσεων στο δώμα, πισίνα, πλυντήρια για όλους και πολλά ακόμη, απίστευτα και πρωτοποριακά για την εποχή.
Το καφενείο Floral, που λειτουργούσε στο ισόγειο της πολυκατοικίας για 83 χρόνια, αποτέλεσε κέντρο συναθροίσεων. Όταν σταμάτησε τη λειτουργία του, το 2016, έμοιαζε σαν να έκλεισε ένα κεφάλαιο της Μπλε Πολυκατοικίας, μαζί με την εξωστρέφειά της.
Στο δώμα, υπήρχε ένα κοινόχρηστο πλυσταριό, με ειδικό χώρο στεγνωτηρίου το οποίο εκμεταλλευόταν τον ατμό του λεβητοστασίου. Με αυτές τις κοινόχρηστες λειτουργίες, αλλά και εξαιτίας των δύσκολων καιρών που αναφέρθηκαν, αναπτύχθηκαν στενές σχέσεις μεταξύ των ενοίκων. Στο δώμα, παλιότερα, υπήρχε εντευκτήριο, το οποίο όμως διαλύθηκε για να φτιαχτούν επτά νέα διαμερίσματα αυξάνοντας έτσι τον αριθμό στα 39.
Εντός των διαμερισμάτων, εκτός από τα κελύφη είχαν σχεδιαστεί όλα τα έπιπλα στις κουζίνες, με κάθε λεπτομέρεια.
Στα αρχικά σχέδια του Παναγιωτάκου προβλεπόταν και πισίνα, η οποία τελικώς δεν κατασκευάστηκε.
Εφημερίς “ΑΘΗΝΑΪΚΑ ΝΕΑ”, Φύλλον: 1.117, Εσπέρα Πέμπτης 05 Ιουλίου 1934, σελ. 02
Το έργο αυτό για την εποχή του ήταν πρωτοποριακό και αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα του μοντερνισμού της δεκαετίας του ’30.
Την υπέγραψε ακόμη ο μεγάλος Le Corbusier, πρωτοπόρος του Bauhaus και του Μοντερνισμού. «C’ est tres beau» έγραψε εντυπωσιασμένος στην είσοδο της μπλε πολυλκατοικίας στην οδό Αραχώβης.
Ο ζωγράφος Σπύρος Παπαλουκάς έδωσε το αστραφτερό μπλε στον κύριο όγκο της πολυκατοικίας αλλά και τερακότα και λευκό. Εσοχές, τζαμαρίες, και χρώματα «έσπαγαν» τον τεράστιο όγκο της μπλε πολυλκατοικίας. Το αρχικό χρώμα του κτηρίου ξεθώριασε, και τη δεκαετία του 2000 βάφτηκε σε λευκούς χρωματικούς τόνους.
Το κτήριο αυτό -κατά την περίοδο της δικτατορίας Μεταξά και του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου- στέγασε την αντικατασκοπική οργάνωση “Μίδας” καθώς και το επιτελείο του αξιωματικού Γιάννη Τσιγάντε.
Κατά την εποχή του 1940, οι ένοικοι συνήθισαν να συγκεντρώνονται στο καταφύγιο του υπογείου, υπό το άκουσμα των σειρήνων. Συζητήσεις μεταξύ τους, άναβαν τη φλόγα της αντίστασης. Μάλιστα, το Μάιο του 1941, οργανώθηκε η πρώτη κινητοποίηση από τους ενοίκους, ώστε να διεκδικήσουν τη φροντίδα μιας ομάδας στρατιωτών από τη Λήμνο. Αυτοί βρήκαν καταφύγιο στα ευρύχωρα υπόγεια της πολυκατοικίας, όπου φιλοξενήθηκαν με φροντίδα και στοργή.
Την εποχή των Δεκεμβριανών οι μαχητές του ΕΛΑΣ τρεις φορές είχαν αποπειραθεί να ανατινάξουν το κτίριο. Κατά καιρούς στο κτήριο διέμειναν σημαντικές προσωπικότητες, όπως οι Ρένος Αποστολίδης, Λεωνίδας Κύρκος, Σοφία Βέμπο, ο πολιτικός Γεώργιος Ρωμανός, η Λιλή Ζωγράφου, απόγονος του Διονυσίου Σολωμού, ο Δημήτρης Χορν, ο Αλέξης Μινωτής, η Κατίνα Παξινού, ο επιχειρηματίας και ιδιοκτήτης της πολυκατοικίας Κωστής Αντωνόπουλος, ο Φρέντυ Γερμανός, ο Δημήτρης Μυράτ, ο Βαγγέλης Μεϊμαράκης, η κόρη του Ιωάννη Μεταξά κ.ά.
Στη συγκεκριμένη πολυκατοικία, έχουν πραγματοποιηθεί τα εσωτερικά γυρίσματα των ταινιών «Ο ζηλιαρογατος» (1957) με πρωταγωνιστή τον Βασίλη Λογοθετίδη, «Ο Σταμάτης και ο Γρηγόρης» και της σειράς «Λόγω Τιμής».
Ανακαίνιση διαμερίσματος του 4ου ορόφου της μπλε πολυκατοικίας
Το αρχιτεκτονικό γραφείο Cadu υλοποίησε, το 2020, την ανακαίνιση ενός διαμερίσματος του 4ου ορόφου. Με σεβασμό στην ιστορία του κτιρίου, η ανακαίνιση περιορίστηκε στις επεμβάσεις μικρής κλίμακας, με επαναφορά όσων παλιών στοιχείων γίνεται αλλά και ενεργειακή αναβάθμιση του διαμερίσματος. Εκτεταμένες εργασίες πραγματοποιήθηκαν στην κουζίνα, η οποία επανασχεδιάσθηκε με επιρροές από το αρχικό design, ενώ τα υλικά και τα χρώματα που χρησιμοποιήθηκαν αποτελούν αναφορές στη μεσοπολεμική περίοδο.
Για την ιστορία της μπλε πολυκατοικίας έχει κυκλοφορήσει το ομώνυμο βιβλίο από την ανηψιά του Παναγιωτάκου, Μάρω Καρδαμίτση-Αδάμη.
POST A COMMENT.