Το 2021 γιορτάζουμε τα 200 χρόνια από την έναρξη της Επανάστασης του 1821. Το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ) προετοιμάζει την συμβολή του στους εορτασμούς με σκοπό την ανάδειξη της σημασίας της Επανάστασης ως ελληνικό και διεθνές γεγονός.
Η απόφαση αυτή δε συνδέεται μόνο με τη δεσπόζουσα θέση του Πανεπιστημίου μας στον πνευματικό και πολιτιστικό χάρτη της χώρας. Συνδέεται και με τη συνολική ιστορία του Ιδρύματος και την προσφορά του. Η δημιουργία ενός πανεπιστημίου αποτέλεσε ένα από τα όνειρα των επαναστατών που πραγματοποιήθηκε με τη δημιουργία του ΕΚΠΑ, του πρώτου και μόνου έως τη δεκαετία του 1920 ανώτατου ελληνικού εκπαιδευτικού ιδρύματος. Πολλοί αγωνιστές της Επανάστασης ενεπλάκησαν στη δημιουργία και λειτουργία του (δωρητές, καθηγητές κ.ά.). Το Πανεπιστήμιο λειτούργησε ως θεματοφύλακας της μνήμης της Επανάστασης μέσα από τη δημόσια παρουσία του (ανδριάντες, εορτασμός επετείων, ποιητικοί διαγωνισμοί κ.ά.), καθώς και με το επιστημονικό του έργο (διδακτικό έργο, μεταπτυχιακές σπουδές, ερευνητικά προγράμματα κ.ά.)
Επιθυμώντας, λοιπόν, να συμβάλει, έγκαιρα, στο σχεδιασμό του εορτασμού των 200 χρόνων, η Σύγκλητος του ΕΚΠΑ έχει προχωρήσει, ήδη από το 2018 (συνεδρίαση 6-6-2018) στη σύσταση ειδικής Επιτροπής από τους πλέον έγκριτους επιστήμονες για το θέμα, ως εξής:
1. Μελέτιος-Αθανάσιος Δημόπουλος, Πρύτανης, ως Πρόεδρος.
2. Νίκος Αλιβιζάτος, Ομότιμος Καθηγητής της Νομικής Σχολής.
3. Ιωάννης Βρότσος, Καθηγητής του Τμήματος Οδοντιατρικής.
4. Νάσια Γιακωβάκη, Επίκουρη Καθηγήτρια του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης.
5. Μαρία Ευθυμίου, Καθηγήτρια του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας.
6. Δημήτριος Καραδήμας, Αντιπρύτανης Ακαδημαϊκών Υποθέσεων και Φοιτητικής Μέριμνας, Αναπληρωτής Καθηγητής Τμήματος Φιλολογίας.
7. Άννα Καρακατσούλη, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών.
8. Ευάγγελος Καραμανωλάκης, Αναπληρωτής Καθηγητής του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας.
9. Όλγα Κατσιαρδή-Hering, Ομότιμη Καθηγήτρια του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας.
10. Πασχάλης Κιτρομηλίδης, Ομότιμος Καθηγητής του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης.
11. Παρασκευάς Κονόρτας, Αναπληρωτής Καθηγητής του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας.
12. Κωνσταντίνος Κωστής, Καθηγητής του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών.
13. Λάμπρος Λιάβας, Καθηγητής του Τμήματος Μουσικών Σπουδών.
14. Αντώνιος Μακρυδημήτρης, Καθηγητής του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης.
15. Ναπολέων Μαραβέγιας, Καθηγητής του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης.
16. Χαράλαμπος Μπαμπούνης, Καθηγητής του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης.
17. Ιωάννης Ξούριας, Επίκουρος Καθηγητής του Τμήματος Φιλολογίας.
18. Ιωάννης Παναγιωτόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής του Τμήματος Θεολογίας.
19. Αναστασία Παπαδία-Λάλα, Καθηγήτρια του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας.
20. Δημήτρης Παυλόπουλος, Αναπληρωτής Καθηγητής Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας.
21. Βασιλική Σειρηνίδου, Επίκουρη Καθηγήτρια Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας.
22. Άννα Ταμπάκη, Ομότιμη Καθηγήτρια του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών.
23. Ευάνθης Χατζηβασιλείου, Καθηγητής του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας.
Η Επιτροπή κατέληξε στους παρακάτω άξονες και με βάση αυτούς προχώρησε στον σχεδιασμό δράσεων, όπως αυτές παρουσιάζονται παρακάτω συνοπτικά και οι οποίες θα εμπλουτιστούν και περαιτέρω, αξιοποιώντας την επιστημονική παράδοση και το σημαντικότατο ανθρώπινο δυναμικό του ΕΚΠΑ:
Άξονες
α. Η ανάδειξη της Επανάστασης ως ένα μείζον ιστορικό γεγονός στο ελληνικό και διεθνές επιστημονικό και ευρύτερο κοινό,
β. Η περαιτέρω μελέτη της ιστορίας της και της διαχείρισης της μνήμης της,
γ. Η διάχυση της ιστορικής γνώσης για την Επανάσταση του 1821 σε ένα ευρύτερο κοινό.
Δράσεις συνοπτικά
Α) Η Επανάσταση του 1821 ως μείζον ιστορικό γεγονός
1. Οι εκδηλώσεις του ΕΚΠΑ για το 1821 θα ξεκινήσουν τον Μάρτιο του 2020 και πιο συγκεκριμένα στις 20 και 21 Μαρτίου, με ένα σημαντικό διεθνές συνέδριο με θέμα: «Η Ελληνική Επανάσταση στην Εποχή των Επαναστάσεων», το οποίο θα λάβει χώρα στο Κεντρικό Κτήριο του Πανεπιστημίου μας. Στόχος του συνεδρίου είναι η ένταξη της Ελληνικής Επανάστασης στην κρίσιμη περίοδο πολιτικής και κοινωνικής αναταραχής που αποκρυσταλλώθηκε στη δυτική ιστοριογραφία ως «Εποχή των Επαναστάσεων» (1776-1848), με σκοπό την επαναξιολόγηση της ελληνικής επαναστατικής εμπειρίας και τη σύγκρισή της με άλλα αντίστοιχα κινήματα εκείνης της περιόδου. Τα κείμενα του συνεδρίου θα αποτελέσουν τη βάση για τον ομότιτλο συλλογικό αγγλόφωνο τόμο που θα δημοσιευθεί το 2021 σε όλο τον κόσμο από τις εκδόσεις Routledge, εμπλουτίζοντας σημαντικά τη σχετική διεθνή βιβλιογραφία. Στο συνέδριο συμμετέχουν ξένοι και Έλληνες διεθνώς αναγνωρισμένοι ιστορικοί. Πιο συγκεκριμένα οι: David A. Bell, Christopher Clark, John Davis, Simon Dixon, Harald Heppner, Şükrü Ilicak, Annie Jourdan, José Maria Portillo Valdé, Anna Maria Rao, Francesco Scalora, Miroslav Šedivý, Νίκος Κ. Αλιβιζάτος, Κατερίνα Γαρδίκα, Νάσια Γιακωβάκη, Μαρία Ευθυμίου, Άννα Καρακατσούλη, Όλγα Κατσιαρδή-Hering, Πασχάλης Κιτρομηλίδης, Κωνσταντίνος Παπαγεωργίου, Βάσω Σειρηνίδου, Τζελίνα Χαρλαύτη. Η οργανωτική επιτροπή του συνεδρίου αποτελείται από τους: Μελέτιος-Αθανάσιος Δημόπουλος, Νίκος Αλιβιζάτος, Νάσια Γιακωβάκη, Μαρία Ευθυμίου, Άννα Καρακατσούλη, Βαγγέλης Καραμανωλάκης, Όλγα Κατσιαρδή-Hering, Πασχάλης Κιτρομηλίδης, Παρασκευάς Κονόρτας, Αναστασία Παπαδία-Λάλα, Ευάνθης Χατζηβασιλείου. Σύντομα θα υπάρξει η παρουσίαση του πλήρους προγράμματος του συνεδρίου.
2. Διοργάνωση εντός του 2021 δέκα ημερίδων με κοινή θεματική 200 Χρόνια ελληνικού κράτους. Απολογισμοί και προοπτικές. Οι ημερίδες θα εξειδικευθούν στις παρακάτω θεματικές: οικονομία, δημόσια διοίκηση, εκπαίδευση, πολιτισμός, αρχαιολογία, γλωσσικό ζήτημα, ένοπλες δυνάμεις-σώματα ασφαλείας, κοινοβουλευτισμός, δημόσια υγεία, κοινωνική ασφάλεια, διπλωματία-εξωτερική πολιτική, δικαιοσύνη. Εντός του 2019 θα ανακοινωθεί το πλήρες πρόγραμμα των ημερίδων.
3. Ίδρυση Κέντρου Μελέτης της Ελληνικής Επανάστασης, με στόχο τη συστηματική και σε βάθος μελέτη της επαναστατικής δεκαετίας 1820-1830 στις διάφορες εκφάνσεις της. Προετοιμάζεται η ιστοσελίδα του Κέντρου, ενώ έχουν ήδη κατατεθεί προτάσεις για ερευνητικές δράσεις υπό την εποπτεία των διδασκόντων του ιδρύματος και με τη συνεργασία μεταπτυχιακών φοιτητών και φοιτητριών και υποψηφίων διδακτόρων. Ο στόχος είναι η διεύρυνση των γνώσεων για το 1821 και παράλληλα η συγκρότηση ενός νεότερου επιστημονικού δυναμικού, το οποίο θα στραφεί στη μελέτη της Επανάστασης.
4. 21 ομιλίες για το ’21. Διοργάνωση εντός του 2021 διαλέξεων για το ευρύ κοινό από το ειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό του ΕΚΠΑ. Οι θεματικές τους θα αφορούν καταρχάς τις ευρωπαϊκές δυνάμεις και την Οθωμανική αυτοκρατορία στο α΄μισό του 19ου αιώνα, καθώς και την προεπαναστατική ελληνική κοινωνία και την ιδεολογική προετοιμασία για τον Αγώνα. Εκκινώντας από την Φιλική Εταιρεία και την Επανάσταση στη Μολδοβλαχία οι διαλέξεις θα επικεντρωθούν στις πολεμικές, πολιτικές και κοινωνικές διαστάσεις του Αγώνα και στη διαδρομή για τη συγκρότηση του ελληνικού κράτους.
5. Το ΕΚΠΑ θα προκηρύξει πέντε μικρά ερευνητικά προγράμματα, με βάση συγκεκριμένες χορηγίες, ύψους 10.000 ευρώ το καθένα, για τη μελέτη πτυχών της Επανάστασης του 1821. Τα προγράμματα αποσκοπούν στην χρηματοδότηση μεταπτυχιακών φοιτητών και υποψηφίων διδακτόρων με βάση θέματα ερευνών που θα προταθούν από το επιστημονικό προσωπικό του ιδρύματός μας. Θα υπάρξουν σύντομα σχετικές αναλυτικές ανακοινώσεις για μια δράση που απευθύνεται στο σύνολο της πανεπιστημιακής μας κοινότητας.
Β) Η μνήμη της Επανάστασης του 1821
1. Έκθεση στο Μουσείο Ιστορίας του ΕΚΠΑ σε συνεργασία με το Ιστορικό Αρχείο ΕΚΠΑ, αναφορικά με τη μνήμη του 1821 στο ελληνικό κράτος και τη σχέση του Πανεπιστημίου με την Επανάσταση.
2. Δημιουργία στο κεντρικό κτίριο των Προπυλαίων μόνιμης έκθεσης για την ιστορία του ΕΚΠΑ συνδεδεμένη με την Επανάσταση του 1821 και τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση.
3. Ερευνητικό πρόγραμμα αναφορικά με τη συμβολή του Πανεπιστημίου στη διαχείριση της μνήμης και της ιστορίας της Επανάστασης του 1821 με τη δημιουργία και σχετικού ιστότοπου και συναφών εκδόσεων.
Γ) Επανάσταση του 1821 και Τέχνη
Με τη συνεργασία διδασκόντων και φοιτητών-τριων, καλλιτεχνικές εκδηλώσεις που θα αναφέρονται στις αναπαραστάσεις του 1821, σύγχρονες και μεταγενέστερες, μέσα από την τέχνη. Θεατρικές παραστάσεις με έργα πρωτότυπα έργα της εποχής, συναυλίες με δημοτικά τραγούδια της περιόδου του Αγώνα, από τα Τμήματα Θεατρικών Σπουδών και Μουσικών Σπουδών, προβολή ποιητικών διαγωνισμών του 19ου αιώνα οι οποίοι μιλούν για το 1821, από το Τμήμα Φιλολογίας κ.α.
Έλενα-Ήρα Τζαλακώστα
POST A COMMENT.