Η δημοσιογραφία αλλάζει δραστικά. Το διαδίκτυο, τα Νέα Μέσα αλλάζουν τα ήθη, τον ρυθμό και τις μεθόδους εργασίας. Τρεις επαγγελματίες δημοσιογράφοι μιλούν για τη δουλειά τους, τους φόβους και τις σκέψεις τους για το μέλλον.
«Το μέλλον είναι ήδη εδώ, άνισα κατανεμημένο», δήλωνε ο Αμερικανός συγγραφέας επιστημονικής φαντασίας William Gibson. Και φαίνεται να επαληθεύεται η ρήση του, στον χώρο της δημοσιογραφίας και στις αλλαγές που βιώνουν οι δημοσιογράφοι. Αυτοί που κάποτε αποκαλούσαμε «λειτουργούς της ενημέρωσης». Σήμερα, που οι τεχνολογικές εξελίξεις επιφέρουν δομικές αλλαγές τόσο στην κοινωνία όσο και στα θέματα της ενημέρωσης και που οι πολίτες συμμετέχουν σχεδόν ισότιμα στην πληροφόρηση της κοινότητας, ο όρος του «λειτουργού» δεν αναφέρεται απόλυτα στον επαγγελματία.
Της Μάρθας Καραδήμου
Τρεις επαγγελματίες δημοσιογράφοι ανταποκρίθηκαν στην πρόσκλησή μας σε μια εικονική συνομιλία μεταξύ τους, για να μάθουμε τις σκέψεις τους για τα «Νέα Μέσα», τον τρόπο που αλλάζει η δουλειά τους, τους φόβους και τις σκέψεις τους για το μέλλον. Ο Γιώργος Τσακίρης, προερχόμενος από τον χώρο της έντυπης δημοσιογραφίας, ο Πάρης Καρβουνόπουλος, από τον χώρο της τηλεόρασης, και ο Τάσος Οικονόμου, από τον χώρο του διαδικτύου, παραθέτουν τις απόψεις τους πάνω σε ένα φλέγον θέμα, τόσο για τον επαγγελματικό κλάδο των δημοσιογράφων, όσο και για το μέλλον της δημοσιογραφίας.
«Υπάρχει ένας πόλεμος χρόνου και όχι ένας πόλεμος της είδησης»
Πάρης Καρβουνόπουλος: Θα πρέπει να το δούμε ηλικιακά το θέμα. Οι νέοι δημοσιογράφοι νομίζω γεννήθηκαν με τα νέα μέσα άρα τα ξέρουν. Τα χειρίζονται άνετα, τα ψάχνουν, ξέρουν να τα ψάχνουν, γιατί και αυτό θέλει την τέχνη του. Εμείς που είμαστε μεσήλικες μας προέκυψαν αναγκαία μες στη δουλειά μας και έπρεπε να τα μάθουμε. Θα έλεγα ότι έχουμε μάθει όσα χρειαζόμαστε για να μπορούμε να εξυπηρετούμε τις καθημερινές μας ανάγκες τις εργασιακές. Και υπάρχουν και οι μεγαλύτερες ηλικίες οι οποίες προσπαθούν ακόμη και σήμερα να αποφύγουν οποιαδήποτε επαφή με αυτό που λέμε νέα μέσα.
Γιώργος Τσακίρης: Έχει αλλάξει κατά τη γνώμη μου η μορφή της δημοσιογραφίας. ‘Εχει γίνει πολύ γρήγορη. Πολλές φορές, για να μην πω τις περισσότερες, χωρίς διασταύρωση. Υπάρχει ένας πόλεμος χρόνου και όχι ένας πόλεμος της είδησης. Έχει μετακυληθεί απο την έρευνα σε μια κρεατομηχανή ειδήσεων.
Πάρης Καρβουνόπουλος: Το δυσάρεστο της ιστορίας είναι ότι ακριβώς επειδή υπάρχει ανάγκη συνεχούς πληροφόρησης και ενημέρωσης αυτό καταντάει από ένα σημείο και μετά αρκετά κουραστικό.
Γιώργος Τσακίρης: Το διαδίκτυο δεν αποτελεί πηγή. Δεν είναι πηγή το διαδίκτυο. Γιατί το διαδίκτυο δεν διασταυρώνει. Άρα το διαδίκτυο το χρησιμοποιούμε μόνο ως πρωτογενή πηγή ενημέρωσης. Αυτή είναι η δουλειά του δημοσιογράφου: το να ψάξει να βρει το γιατί. Βεβαίως θα ανεβάσουμε πολύ γρήγορα το τι συμβαίνει αλλά ο στόχος μας είναι το ρεπορτάζ. Να βγούμε στο δρόμο, να μάθουμε να επικοινωνήσουμε, να έχουμε πηγές. Να εξαντλήσουμε τη μέρα μας με τους ανθρώπους που μπορούν να μας δώσουν πληροφορίες και να προχωρήσουμε παρακάτω.
«Πολύς κόσμος έχει φύγει απ’ το χαρτί, έχει πάει στην οθόνη του υπολογιστή και ενημερώνεται από εκεί»
Τάσος Οικονόμου: Οι τεχνολογικές επαναστάσεις είναι αυτές που τελικά κινούν τις εξελίξεις και προκαλούν τις όποιες κοινωνικές μεταβολές. Οι δύο βασικές τεχνολογικές επαναστάσεις που συντελέστηκαν, δηλαδή η έλευση του διαδικτύου μαζί με τα κοινωνικά δίκτυα ως μετεξέλιξη αυτής και του διαδικτύου (το Web 2). Η δεύτερη τεχνολογική επανάσταση είναι η πρόσβαση στα εργαλεία παραγωγής. H δυνατότητα με έναν υπολογιστή να δημιουργείς ένα πολύ αξιοπρεπές αποτέλεσμα και να έχεις τη δυνατότητα διάδοσής του σε όλους. Μέσα λοιπόν από αυτές τις δύο μεγάλες τεχνολογικές επαναστάσεις βλέπουμε τη δημοσιογραφία να συρρικνώνεται και να μειώνεται κατά πολύ το εκτόπισμά της στο κομμάτι της επικοινωνίας. Ταυτόχρονα, βλέπουμε και άλλους να μπαίνουν σε αυτό το χώρο, ανθρώπους που είναι ειδικοί στο αντικείμενό τους, πολιτικοί επιστήμονες, νομικοί επιστήμονες, άνθρωποι που γνωρίζουν πολύ καλά το αντικείμενο μπαίνουν και δημοσιολογούν πάνω σε αυτό.
Πάρης Καρβουνόπουλος: Ποτέ δεν μπορώ να βγάλω από το μυαλό μου ότι όλη αυτή η ιστορία του διαδικτύου, των sites, των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης έχει ακυρώσει και έχει πετάξει στην άκρη μια σειρά ανθρώπων. Από την άλλη, είναι πραγματικά συγκλονιστικό να βλέπεις ότι μπορείς με μερικά κουμπάκια να έχεις σε μια οθόνη μια εφημερίδα. Ένα μέσο, που όπως κατάλαβα με το site που φτιάξαμε, έχει τρομερή δύναμη. Πολύς κόσμος έχει φύγει απ’ το χαρτί, ακόμη και από την τηλεοπτική οθόνη και έχει πάει στην οθόνη του υπολογιστή και ενημερώνεται από εκεί.
«Στο διαδίκτυο έχουμε τι, πού, πώς, πότε. Το γιατί μας μένει απέξω»
Τάσος Οικονόμου: Υπάρχει ένα οξύμωρο σε αυτό το σημείο. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα, η οποία έγινε στην Ελλάδα, το μέσο το οποίο εμπιστεύεται περισσότερο ο πολίτης για την ενημέρωση του σε ποσοστό 47% ειναι το διαδίκτυο. Κι αυτό παρά το γεγονός ότι είναι γνωστό σε όλους ότι υπάρχουν πάρα πολλά blogs που είναι τελείως αναξιόπιστα.
Πάρης Καρβουνόπουλος: Το διαδίκτυο είναι ταχύτερο νομίζω και απ’ την τηλεόραση. Υπάρχει ενα πρόβλημα με την αξιοπιστία του διότι βγαίνει μια πληροφορία σε κάποιο site σε κάποιο blog και αμέσως ανακυκλώνεται σε διάφορα άλλα δίκτυα, στο internet. ‘Ενα γεγονός ακόμη κι αν αυτό δεν έχει υπάρξει παρασύρει την παραδοσιακή δημοσιογραφία και αυτό είναι από τα αρνητικά.
Γιώργος Τσακίρης: Μέχρι σήμερα στο διαδίκτυο έχουμε τι, πού, πώς, πότε. Το γιατί μάς μένει απέξω.
Πάρης Καρβουνόπουλος: Εγώ χρησιμοποιώ το twitter και το facebook για να έχω μια πολύ γρήγορη ενημέρωση.
Γιώργος Τσακίρης: Εγώ λόγω ιδιότητας, στον Alpha, ναι χρησιμοποιώ το διαδικτυο. Αν με βάλετε να επιλέξω μεταξύ δικτύου και εφημερίδας θα επέλεγα την εφημερίδα.
Τάσος Οικονόμου: Υπάρχει μια σχέση εμπιστοσύνης πολίτη – δημοσιογράφου. Ο πολίτης κρίνει αν και κατά πόσο αυτά που γράφει ο δημοσιογράφος είναι αξιόπιστα. Θα έλεγα ότι συνολικά αυτή η σχέση εμπιστοσύνης έχει διαρραγεί. Μάλιστα θα έλεγα ότι δεν υπάρχει πια με τα παραδοσιακά μέσα. Ιδιαίτερα στο κομμάτι των δικτύων τα παραδοσιακά μέσα βάλλονται και από αυτούς που έχουν συμφέρον να τα χτυπήσουν αλλά και από τους πολίτες.
Πάρης Καρβουνόπουλος: Νομίζω ότι με τον καιρό βρίσκεις την άκρη, τι είναι αξιόπιστο, τι δεν είναι. Δηλαδή φτιάχνεις ένα δίκτυο πληροφόρησης μέσα από αυτά τα δύο μέσα. Προσωπικά με εξυπηρετούν πάρα πολύ, κυρίως για πληροφόρηση και λιγότερο για να εκφράσω τη γνώμη μου.
«Στην Ελλάδα οι δημοσιογράφοι σκοτωνόμαστε για το ποιος θα ανεβάσει πρώτος»
Πάρης Καρβουνόπουλος: Κάπου με ενοχλεί αυτή η ανωνυμία που κυριαρχεί στο διαδίκτυο. Προτιμώ τα site του εξωτερικού, ειδικά των μεγάλων εφημερίδων γιατί έχουν μια ταυτότητα. Αν διαφωνείς με κάτι, αν προσβληθείς από κάτι μπορείς κάπου να προσφύγεις, εν πάση περιπτώσει. Ενώ εδώ στην Ελλάδα είναι σαν μια μικρή ζούγκλα ακόμα.
Γιώργος Τσακίρης: Στην Ελλάδα ζούμε ακόμη τον οργασμό του χρόνου, κυριολεκτικά, σκοτωνόμαστε για το ποιος θα ανεβάσει πρώτος. Παρακολουθώντας τα διεθνή μέσα θα δει κανείς ότι οι ειδήσεις βγαίνουν σε δύο μορφές: βγαίνει η είδηση, τι γίνεται αυτή τη στιγμή, και στη συνέχεια εμπλουτίζεται με ρεπορτάζ. Και παραμένει στις πρώτες σελίδες μπορεί και ολόκληρη μέρα, κάτι που στα ελληνικά μέσα δεν το βλέπεις εύκολα.
Πάρης Καρβουνόπουλος: Αρκεί να σου αναφέρω ένα παράδειγμα. Για πολύ μεγάλο διάστημα στο site που τρέχω, το On Alert, έμπαιναν πολλοί στρατιωτικοί. Έγραφαν με ψευδώνυμα όλοι βέβαια, γιατί είχαν την ψευδαίσθηση ότι είναι ανώνυμοι. Όταν τα γυρίσαμε στο facebook ώστε να μην έχουμε καμία ευθύνη για αυτά που γράφονται και να γράφουν επώνυμα, για αρκετά μεγάλο διάστημα παρατήρησα ότι δεν έμπαιναν να γράψουν γιατί προτιμούσαν την ανωνυμία.
«Δεν υπάρχει καλύτερη πηγή ενημέρωσης και εκτίμησης μιας κατάστασης από τους αναγνώστες»
Τάσος Οικονόμου: Η δημοσιογραφία των πολιτών, είτε παράγoντας ντοκουμέντα, είτε δημοσιολογώντας πάνω στο θέμα, παίρνει και αυτή το χώρο της. Οι bloggers αποτελούν πλέον ένα πολύ σημαντικό κομμάτι της δημόσιας σφαίρας όπως και οι σχολιαστές στα κοινωνικά δίκτυα. Πλέον αν, ας πούμε, πιάσουνε κάτι που λέει ένας επαγγελματίας δημοσιογράφος ή ένας πολιτικός ή ένα δημόσιο πρόσωπο και διακρίνουν το λάθος είναι δύσκολο να αντέξει κάποιος την επίθεση που θα δεχθεί από τους σχολιαστές στα κοινωνικά δίκτυα.
Πάρης Καρβουνόπουλος: Εγώ νομίζω ότι δεν υπάρχει καλύτερη πηγή ενημέρωσης και εκτίμησης μιας κατάστασης από τους αναγνώστες. Συνεπώς, γιατί να μην έχεις αυτή την ανταποδοτικότητα; Νομίζω ότι είναι πολύ χρήσιμη.
Τάσος Οικονόμου: Υπάρχει μια σχέση εμπιστοσύνης πολίτη – δημοσιογράφου. Ο πολίτης κρίνει αν και κατά πόσο αυτά που γράφει ο δημοσιογράφος είναι αξιόπιστα. Θα έλεγα ότι συνολικά αυτή η σχέση εμπιστοσύνης έχει διαρραγεί. Μάλιστα θα έλεγα ότι δεν υπάρχει πια με τα παραδοσιακά μέσα. Ιδιαίτερα στο κομμάτι των δικτύων τα παραδοσιακά μέσα βάλλονται και από αυτούς που έχουν συμφέρον να τα χτυπήσουν αλλά και από τους πολίτες.
Τάσος Οικονόμου: Είναι όπως ένα τρένο το οποίο είναι έτοιμο να φύγει και κάποιος να προσπαθεί να το κρατήσει να μην ξεκινήσει. Αυτό το πράγμα είναι αδύνατον. Οι τεχνολογικές εξελίξεις, είτε αρέσει είτε δεν αρέσει, είναι αυτές που θέτουν τους τροχούς των πραγμάτων σε κίνηση, και των εξελίξεων και των κοινωνικών μεταβολών.
Πηγή: dimosiografia.press
POST A COMMENT.