Η ελληνική αρχιτεκτονική διαπρέπει στη δυτική ακτή των ΗΠΑ

Ο Γεώργιος Κοντομηνάς και η Ιωάννα Τάτλη είναι αρχιτέκτονες στο γραφείο WRNS Studio στο San Francisco στις ΗΠΑ και συνεργαζόμενοι ερευνητές στο πανεπιστήμιο UC Berkeley. Το έργο τους επικεντρώνεται στην εφαρμογή καινοτόμων τεχνολογιών, όπως computational design, στο σχεδιασμό και την κατασκευή.

Συνέντευξη με τους Έλληνες αρχιτέκτονες που ξεχωρίζουν στο Silicon Valley

1. Πείτε μας λίγα λόγια για τις αρχιτεκτονικές σας σπουδές στην Ελλάδα;

Σπουδάσαμε αρχιτεκτονική στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Από την αρχή των σπουδών μας, βρίσκαμε συναρπαστικά τα σενάρια που αναπτύσσονταν στη σχολή για το μέλλον της αρχιτεκτονικής, του σχεδιασμού και του ρόλου του αρχιτέκτονα. Στα εργαστήρια, προσπαθούσαμε πάντα να συνδυάσουμε τον σχεδιασμό όπως παραδοσιακά μας διδάχθηκε με τα νέα εργαλεία σχεδιασμού. Μέσα σε αυτήν την προσπάθεια, ήρθαμε σε επαφή με το computational design, τόσο σε θεωρητικό όσο και πρακτικό επίπεδο. Παρόλα αυτά τα εργαλεία αυτά τα χρησιμοποιούσαμε μόνο ως μέσο έκφρασης σε θεωρητικό επίπεδο, σε ακαδημαικά conceptual projects τα οποία δεν θα περνούσαν στο κομμάτι της κατασκευής.

Ιωάννα Τάτλη και Γεώργιος Κοντομηνάς  

2. Πείτε μας λίγα λόγια για την εμπειρία σας εργαζόμενοι στην Ελλάδα ως αρχιτέκτονες;

Ολοκληρώσαμε τις σπουδές μας τον Απρίλιο του 2015 αποφοιτώντας ως πρώτοι μεταξύ 122 συμφοιτητών μας, ενώ παράλληλα η διπλωματική μας εργασία “Atalanti’s System: In Good Times and In Bad” απέσπασε Honorable Mention από την Διεθνή Ένωση Αρχιτεκτόνων (UIA) στην Κίνα. Ήδη πριν ακόμα την αποφοίτησή μας από το τμήμα Αρχιτεκτόνων, αρχίσαμε να συνεργαζόμαστε με το αρχιτεκτονικό γραφείο Sparch || Rena Sakellaridou | Morpho Papanikolaou. Εκεί μας δόθηκε η ευκαιρία για πρώτη φορά να έρθουμε σε επαφή με το επάγγελμα, εκτός του ακαδημαικού περιβάλλοντος. Εργαστήκαμε πάνω σε διάφορα projects με αυτά που ξεχωρίζουν να είναι ο διεθνής διαγωνισμός για την ανάπλαση του αγροκτήματος της Γερμανίνας στην Κύπρο (2^ο Βραβείο), η συμμετοχή μας για τον διεθνή διαγωνισμό για τον σχεδιασμό του νέου αρχαιολογικού μουσείου Πειραιά, καθώς και η νικήτρια πρόταση για τον κλειστό διαγωνισμό για το σχεδιασμό του του νέου δημοτικού σχολείου του Αμερικανικού Κολλεγίου Ανατόλια (1^ο Βραβείο).

Honorable Mention για την διπλωματική εργασία σχεδιασμού: “Atalanti’s System: In Good Times and In Bad”,
International Union of Architects (UIA), Dalian, China

3. Ποιο ήταν το επόμενο σας ακαδημαικό βήμα;

Έχοντας ολοκληρώσει τις σπουδές μας και εργαστεί στην Ελλάδα για 2 χρόνια, γνωρίζαμε ότι είχε έρθει η ώρα για το επόμενο, δυσκολότερο, αλλά και συνάμα πιο συναρπαστικό βήμα. Αποφασίζουμε να ολοκληρώσουμε τις αιτήσεις μας για μεταπτυχιακές σπουδές σε ιδρύματα της Αμερικής. Η δυνατότητα να διεξάγουμε έρευνα δίπλα στον καθηγητή  Dr. Simon Schleicher, ο οποίος μας προσέφερε πλήρη υποτροφία και θέσεις ερυνητών στο Flexible Structures LAB, μας συναρπάζει και επιλέγουμε την δυτική ακτή για τις σπουδές μας. Στο UC Berkeley φοιτήσαμε στο πρόγραμμα March-Studio One, ένα καινοτόμο πρόγραμμα διάρκειας 2 εξαμήνων, που επικεντρώνεται στο computational design, το digital fabrication και την έρευνα καινοτόμων υλικών, αντλώντας έμπνευση από τις λειτουργίες των οργανισμών και των συστημάτων που συναντώνται στη φύση (Bio-inspired design). Λόγω της διεπιστημονικότητας του συγκεκριμένου προγράμματος, ήρθαμε σε επαφή με καθηγητές και φοιτητές από διαφορετικά υπόβαθρα και είχαμε την ευκαιρία να αναπτύξουμε τις τεχνικές δεξιότητες και να έρθουμε σε επαφή με νέα εργαλεία σεδιασμού. Η έρευνα και τα project μας, δημοσιεύτηκαν εκτενώς σε journals, exhibitions και conferences (Berkeley Circus | UC Berkeley 2017, ACADIA 2017 | MIT, ACADIA 2018 | Universidad Iberoamericana). Μετά την ολοκλήρωση των μεταπτυχιακών μας σπουδών (MArch, with distinction), μείναμε ακαδημαικά ενεργοί καθώς συνεχίσαμε την έρευνα και συγγραφή άρθρων σε συνεργασία με τους καθηγητές μας, δώσαμε διαλέξεις στο τμήμα Αρχιτεκτονικής του UC Berkeley και κληθήκαμε ως Design Critics στις τελικές εξετάσεις του τμήματος.

4. Ποιό ήταν το επόμενο βήμα μετά το μεταπτυχιακό και πώς κατέληξατε στη συγκεκριμένη επιλογή; Πείτε μας λίγα λόγια για την εργασία στην Αμερική και την εμπειρία σας από την SOM

Μετά την ολοκλήρωση των μεταπτυχιακών μας σπουδών ξεκινήσαμε να δουλεύουμε για την εταίρεία Skidmore, Owings & Merrill LLP (SOM) στο San Francisco, ένα από τα ιστορικότερα και σημαντικότερα γραφεία αρχιτεκτονικής παγκοσμίως, με τεράστια επιρροή στην αρχιτεκτονική, την μηχανική και τον αστικό σχεδιασμό, γνωστή για κτίρια όπως το Lever House, John Hancock Center, The Willis Tower, Burj Khalifa, αλλά και το One World Trade Center στη Νέα Υόρκη. Εκεί επικεντρωθήκαμε στο computational design και στο πως μπορούν τα νέα εργαλεία να διευκολύνουν και να ενημερώσουν τη διαδικασία σχεδιασμού ενός έργου.

Δύο από τα projects στα οποία είχαμε την τύχη να εργαστούμε ήταν το Hangzhou Wangchao Center και το India Basin Master Plan. Το μεν πρώτο αποτελεί έναν πύργο μικτών χρήσεων 125,000 m²  στην πόλη Hangzhou της Κίνας, το οποίο απέσπασε αρκετές διακρίσεις (WAN Awards Finalist: Commercial – Future Projects, ABB LEAF Awards – Shortlist for Best Future Building, A+ Award Finalist: Architecture +Models & Rendering). Κατά τον σχεδιασμό χρησιμοποιήθηκαν εκτενώς εργαλεία παραμετρικού σχεδιασμού που έκαναν εφικτό τον σχεδιασμό πολλαπλών τυπολογιών κατόψεων σε διαφορετικά επίπεδα. Η κατασκευή του πύργου θα ολοκληρωθεί το 2021.

Το Master Plan του India Basin, αφορά μία από τις μεγαλύτερες αναπλάσεις περιοχών στην πόλη του San Francisco έκτασης 25 εκταρίων και ασχολείται με τον ανασχεδιασμό μίας παράλιας πρώην βιομηχανικής περιοχής στο νότιο άκρο της πόλης, με γνώμονα την δημιουργία ενός νέου αστικού συνόλου αναπόσπαστα συνδεδεμένου με την οικολογία. Το project απέσπασε με την σειρά του πλήθος βραβείων (World Changing Ideas Award, Spark Spaces: Bronze | Spark Awards, Best of Design – Winner: Urban Design | Architect’s Newspaper, Award of Merit |  American Institute of Architects).

5. Με τι ασχολείστε σήμερα και πώς θεωρείτε πως συνδέεται με την ως τώρα πορεία σας; Πόσο ικανοποιημένοι είστε από αυτό και πόσο κοντά πλησιάζει σε αυτό που φανταζόσασταν ως αρχιτεκτονικό έργο;

Μετά από περίπου 1.5 χρόνο εργασίας στην SOM, ήρθε η στιγμή για μία νέα πρόκληση αλλάζοντας εταιρεία και μετακινούμενοι στο αρχιτεκτονικό γραφείο WRNS Studio. Το Studio κυρίως αναλαμβάνει projects tech εταιρειών του Silicon Valley όπως Google, Microsoft, AirBnB, Dolby, Intuit αλλά και διακεκριμένα πανεπιστημιακά ιδρύματα όπως Stanford University, Princeton University, UC Berkeley, University of Pennsylvania, Cornell, ενώ ψηφίστηκε από το περιοδικό Architect ως η σημαντικότερη αρχιτεκτονική εταιρεία στις ΗΠΑ για το 2018.

Στους WRNS Studio ασχολούμαστε κυρίως με νέες ιδέες και τεχνολογίες οι οποίες μπορούν να εφαρμοστούν σε πραγματικά projects. Η εταιρία μπορεί να έχει ειδίκευση σε κτίρια γραφείων, εκπαίδευσης και κατοικίες, πρόσφατα όμως έχει κάνει στροφή σε ένα μεγάλο εύρος νέων τεχνολογιών στον σχεδιασμό και στη κατασκευή. Είναι αρκετά ευρύς ο τομέας των τεχνολογιών που χρησιμοποιούμε, με αποτέλεσμα να έχουμε διαφορετικές αρμοδιότητες ανάλογα με το project. Έτσι, τη μία μέρα μπορεί να ασχολούμαστε αποκλειστικά με το design, όπου θα προσπαθήσουμε να εντάξουμε στο γενικό concept ενός πιο κλασικού κτιρίου, στοιχεία πρωτοποριακού design. Σε άλλα projects μπορεί να ασχοληθούμε με την χρήση προγραμματισμού, ώστε να συστηματοποιηθούν κάποιες σχεδιαστικές διαδικασίες.

Αυτήν την περίοδο η Ιωάννα επικεντρώνεται στον σχεδιασμό των νέων γραφείων της Google, ενώ ο Γιώργος είναι μέλος της ομάδας σχεδιασμού των νέων γραφείων της Microsoft στο Mountain View. Το αντικείμενο είναι άμεσα συνδεδεμένο με αυτό των σπουδών μου και έτσι έχουμε την ευκαιρία να εξελίσσουμε τις γνώσεις μας, κάνοντας αυτό που αγαπάμε.

6. Με την τεχνολογία να εξελίσσεται με γοργούς ρυθμούς, πώς καταφέρνετε να παράγετε συνεχώς δημιουργικές ιδέες;

Μας αρέσει να μαθαίνουμε και να πειραματίζομαστε συνεχώς με νέες ιδέες και τεχνολογίες. Ακολουθούμε πολύ ενεργά την κοινότητα που ασχολείται με τεχνολογία στην αρχιτεκτονική. Γι αυτό άλλωστε προσαθούμε να είμαστε και ακαδημαικά ενεργοί συμμετέχοντας σε συνέδρια και εκθέσεις. Πρόκειται για ένα βασικό εργαλείο για να δοκιμάσει κανείς διάφορα μέσα, τεχνοτροπίες και παρέχει ατελείωτες δυνατότητες πειραματισμού και δημιουργικότητας. Η μεγαλύτερη πρόκληση είναι να δουλεύουμε σε projects που μας εμπνέουν και να εξελίσσομαστε συνεχώς μέσα σε ένα επαγγελματικό περιβάλλον. Εφαρμόζοντας τις τεχνολογίες που μάθαμε στις σπουδές μας σε μικρής κλίμακας έργα, συνεχίζουμε να αναρωτιώμαστε ποιο θα είναι το μέλλον της αρχιτεκτονικής, ως διαδικασία αλλά και ως αποτέλεσμα.

7. Γιατί επιλέξατε να επικεντρωθείτε στις νέες τεχνολογίες;

Πιστεύω ότι η αρχιτεκτονική έχει έναν αρκετά διαχρονικό χαρακτήρα και συνεχίζει να ικανοποιεί τις ίδιες βασικές ανάγκες, παρότι οι σημερινές συνθήκες ζωής έχουν αλλάξει σημαντικά τον τελευταίο αιώνα. Υπάρχει πολύ μεγάλη τεχνολογική ανάπτυξη, η οποία μπορεί να «εξελίξει» την αρχιτεκτονική κι ελπίζω ότι όλη αυτή η τεχνολογία θα μπορέσει να χρησιμοποιηθεί για τη δημιουργία καινοτόμου και πιο «έξυπνου» design, που θα μπορέσει με τη σειρά του να λύσει σύχρονα αστικά και κοινωνικά προβλήματα.

8. Ποια συμβουλή θα δίνατε στους νέους που επιθυμούν να υλοποιήσουν τα οράματα τους;

Κανένας δεν πέτυχε τίποτα εν μία νυκτί. Οι επιτυχίες έρχεται μέσα από προσεκτικό σχεδιασμό και σκληρή δουλειά. Είναι σημαντικό να θέτονται στόχοι και να αναλύονται τα βήματα προς την επίτευξή τους. Και όπως λένε και εδώ στην Αμερική “the harder you work the luckier you get”.

9. Μοιραστείτε μαζί μας τα σχέδιά σας για το μέλλον.

Θέλουμε να συνεχίσουμε να πειραματίζομαστε με τεχνολογικές καινοτομίες στο design και παράλληλα να προσπαθούμε να τις εφαρμόσουμε σε πραγματικά projects. Για εμάς το πάντρεμα αυτό του σχεδιασμού των projects προς υλοποίηση σε συνδυασμό με τις νέες τεχνολογίες είναι το μέλλον της αρχιτεκτονικής, προκειμένου να υλοποιούνται πιο πιο περίπλοκα έργα σε πιο σύντομο χρόνο, ενώ συγχρόνως να ανταποκρίνονται κοινωνικά, περιβαλλοντικά κι αισθητικά στιες νέες απαιτήσεις.

Συνέντευξη: Έλλη Σπυροπούλου