«Ιφιγένεια η εν Αυλίδι»: Μετά τη Θεσσαλονίκη και την Επίδαυρο περιοδεύει σε όλη την Ελλάδα

IPHIGENEIA

Η τραγωδία «Ιφιγένεια η εν Αυλίδι» του Ευριπίδη, σε σκηνοθεσία του Γιάννη Καλαβριανού, έκανε πρεμιέρα στις 3 και 4 Ιουλίου στη σκηνή του Θεάτρου Δάσους στη Θεσσαλονίκη, στα πλαίσια του 5ου Φεστιβάλ Δάσους, και ανέβηκε μέ μεγάλη επιτυχία στο Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου στις 19 και 20 Ιουλίου.

Η παράσταση, που είναι μια παραγωγή του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος, σε νέα μετάφραση του Παντελή Μπουκάλα, θα συνεχίσει την καλοκαιρινή περιοδεία της σε όλη την Ελλάδα και την Κύπρο.

ifigeneia-en-avlidi

Η υπόθεση του έργου
Η τραγωδία Ιφιγένεια η εν Αυλίδι γράφτηκε στην αυλή του βασιλιά της Μακεδονίας Αρχέλαου, στα χρόνια 408-406 π.Χ., λίγο πριν από τον θάνατο του Ευριπίδη. Αποτελεί μία από τις πέντε τραγωδίες του με θέμα από τον Τρωικό κύκλο, και μαζί με τις Βάχκες είναι τα δύο τελευταία δράματα του. Παραστάθηκε στα Μεγάλα Διονύσια μετά τον θάνατό του, από τον Ευριπίδη τον Νεότερο (γιο ή ανιψιό του μεγάλου τραγικού) και απέσπασε το πρώτο βραβείο.

Η τραγωδία εστιάζει στην απόφαση του Αγαμέμνονα, αρχιστράτηγου των Αχαιών, να θυσιάσει την κόρη του την Ιφιγένεια, ώστε να μπορέσει να σαλπάρει για την Τροία ο ελληνικός στόλος, που έχει ακινητοποιηθεί λόγω άπνοιας στην Αυλίδα. Αυτό είναι το θέλημα της θεάς Άρτεμης, όπως αποκαλύπτει με τον χρησμό του ο μάντης Κάλχας.

Έτσι, ο Αγαμέμνονας καλεί την Ιφιγένεια στην Αυλίδα, με το πρόσχημα του γάμου της με το πρωτοπαλίκαρο των Αχαιών, τον Αχιλλέα, προτού αναχωρήσουν για τον πόλεμο. Παρά το φρικτό δίλημμα που αντιμετωπίζει, αφού καλείται να επιλέξει μεταξύ της κόρης και της πατρίδας του, ο Αγαμέμνονας υπακούει στην «ανάγκη» και αποφασίζει να προχωρήσει στη θυσία, αγνοώντας τις ικεσίες της Κλυταιμνήστρας, της Ιφιγένειας, του Αχιλλέα, ακόμα και του ίδιου του Μενέλαου. Η ευγενική Ιφιγένεια τελικά συμφιλιώνεται με την τραγική μοίρα της και αποδέχεται να θυσιαστεί υπέρ πατρίδας. Στο τέλος του έργου, ένας αγγελιοφόρος ανακοινώνει στην Κλυταιμήστρα ότι η Ιφιγένεια εξαφανίστηκε από τον βωμό προτού δεχτεί το θανάσιμο χτύπημα.

Σ΄ αυτό το κορυφαίο δράμα του, όπου οι χαρακτήρες εξελίσσονται από επεισόδιο και σε επεισόδιο, ο Ευριπίδης, βαθιά σοφός και ώριμος, αναδιευθετεί το επικό υλικό και, απευθυνόμενος στους διχασμένους Έλληνες της εποχής του, γίνεται ο κήρυκας της φιλοπατρίας.

Τι λέει ο Σκηνοθέτης

Ο Ευριπίδης, στο τέλος της ζωής του, μας δίνει ένα έργο μεταπτώσεων και συνεχόμενων διλημμάτων, έμπλεο ειρωνείας και αναπάντεχων κωμικών στιγμών. Ένα κείμενο που συνεχίζει να εγείρει πληθώρα φιλολογικών, δραματολογικών και θεατρολογικών συζητήσεων.
Όπως και τα υπόλοιπα έργα που πραγματεύονται τα του Οίκου των Ατρειδών, περιέχει πρόσωπα στιγματισμένα με μια προγονική κατάρα. Άρα γνωρίζουμε εκ των προτέρων πως τα πράγματα είναι πιθανόν να μην εξελιχθούν ομαλά.
Εμποτισμένο από την ατμόσφαιρα της εποχής του, με την Αθηναϊκή δημοκρατία να παραπαίει και την ήττα στον Πελοποννησιακό Πόλεμο να πλησιάζει, το έργο αποτυπώνει έναν κόσμο όπου η πίστη στον ηρωισμό και στις πατριαρχικές αξίες έχει κλονιστεί. Έναν κόσμο στον οποίον ο όχλος ανάγεται σε πρωταγωνιστή της δράσης, την ίδια στιγμή που οι ήρωες, ασταθείς, γεμάτοι αδυναμίες, μικροπρεπείς, δειλοί και με συνεχείς αλλαγές γνώμης, κατακρημνίζονται. Μόνη σταθερά παραμένει ο αγώνας για την εξουσία, σε διαφορετική κάθε φορά μορφή. Η διαμάχη του δημόσιου με το ιδιωτικό, του άνδρα με τη γυναίκα, της πόλης με την οικογένεια, γεννούν πρόσωπα που δεν διστάζουν να υπερβούν τα εσκαμμένα.
Δεν έχουμε να κάνουμε με μια ρομαντική ιστορία αυτοθυσίας, ούτε με ένα απλό πατριωτικό δράμα, αλλά με μια περίπτωση διαρκούς πάλης και ανισορροπίας, μία ιστορία ανατροπών, με τον Ευριπίδη να λέει το αυτονόητο: σε κάθε πόλεμο, οι μεγαλύτεροι θυσιάζουν τους νεότερους και είναι πολλοί εκείνοι οι νέοι, που αποδέχονται την καταστροφή τους.
Στην Αυλίδα δεν έχει σταματήσει μόνο ο άνεμος, αλλά η ίδια η ζωή. Όλοι περιμένουν, να συμβεί κάτι. Και πολύ σύντομα, αυτό θα είναι η κατάλυση της λογικής.

Ο Γιάννης Καλαβριανός, αναγνωρίζοντας την πολυπρισματικότητα στην «Ιφιγένεια εν Αυλίδι», τη χαρακτηρίζει «έργο μεταπτώσεων και συνεχόμενων διλημμάτων, έμπλεο ειρωνείας και αναπάντεχων κωμικών στιγμών» και διαβάζει σε αυτήν τη διαρκή πάλη του ανθρώπου προκειμένου απελευθερωθεί από τα δεσμά του κοινωνικού καταναγκασμού και που, ταυτόχρονα, «θέτει τις βάσεις του μελλοντικού αιτήματος ενός ιδανικού ανθρώπου, όπου οι κοινωνικές απαιτήσεις δεν θα τον συντρίβουν, αλλά θα συμπορεύονται με την ελευθερία της σκέψης, της βούλησης και του προσωπικού καλού».

Συντελεστές:
Μετάφραση: Παντελής Μπουκάλας
Σκηνοθεσία: Γιάννης Καλαβριανός
Σκηνικά -Κοστούμια: Αλεξάνδρα Μπουσουλέγκα – Ράνια Υφαντίδου
Μουσική σύνθεση – Μουσική διδασκαλία – Ηχητικός σχεδιασμός: Θοδωρής Οικονόμου
Κίνηση: Δημήτρης Σωτηρίου
Φωτισμοί: Νίκος Βλασόπουλος
A’ Βοηθός σκηνοθέτη: Αλεξία Μπεζίκη
Β’ Βοηθός σκηνοθέτη: Xάρης Πεχλιβανίδης
Βοηθοί σκηνογράφου – ενδυματολόγου: Ελίνα Ευταξία, Isabela Tudorache
Φωτογραφίες παράστασης: Τάσος Θώμογλου
Οργάνωση παραγωγής: Marleen Verschuuren – Μαρία Λαζαρίδου

Διανομή: Ανθή Ευστρατιάδου (Ιφιγένεια), Γιώργος Γλάστρας (Αγαμέμνων), Γιώργος Καύκας (Πρεσβύτης), Νικόλας Μαραγκόπουλος (Μενέλαος), Χρίστος Στυλιανού (Αγγελιοφόρος), Μαρία Τσιμά (Κλυταιμήστρα), Θανάσης Ραφτόπουλος (Αχιλλέας).

Χορός: Μομώ Βλάχου, Στελλίνα Βογιατζή, Δέσποινα Γιαννοπούλου, Ιωάννα Δεμερτζίδου, Δανάη Επιθυμιάδη, Αίγλη Κατσίκη, Λήδα Κουτσοδασκάλου, Μαρία Κωνσταντά, Αλεξία Μπεζίκη, Ζωή Μυλωνά, Μαριάνθη Παντελοπούλου, Κατερίνα Παπαδάκη, Ρεβέκκα Τσιλιγκαρίδου

Μουσικός επί σκηνής: Δημήτρης Χουντής

Facebook Comments

POST A COMMENT.